Σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδασκαλία της γραμματικής της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας

1. Εισαγωγή

Σε αυτή τη μελέτη παρουσιάζουμε δύο σύγχρονες προσεγγίσεις για τη διδασκαλία της γραμματικής σε μια δεύτερη γλώσσα, δίνοντας έμφαση στην ελληνική ως δεύτερη γλώσσα. Η επικράτηση της επικοινωνιακής προσέγγισης διδασκαλίας της δεύτερης γλώσσας (Γ2) οδήγησε στην αποφυγή της ρητής διδασκαλίας της γραμματικής και στην πρόταση νέων μοντέλων για την προσπέλαση των γραμματικών φαινομένων στη Γ2, τα οποία στοχεύουν κυρίως στην παρουσίαση των γλωσσικών εισαγόμενων, δηλαδή των γλωσσικών δεδομένων στα οποία εκτίθενται οι σπουδαστές μιας Γ2, με τέτοιον τρόπο, ώστε να έλκεται υπόρρητα η προσοχή του μαθητή στο υπό εξέταση γραμματικό φαινόμενο. Η συζήτησή μας θα εστιάσει σε δύο τέτοια μοντέλα, την Εστίαση στον Τύπο (ΕΤ) (Doughty & Williams 1998) και τη Διδασκαλία Βάσει της Γλωσσικής Επεξεργασίας (ΔΒΓΕ) (VanPatten 1996 & 2004), αφενός επειδή αποτελούν ολοκληρωμένες θεωρητικές και διδακτικές προτάσεις και αφετέρου επειδή έχει ελεγχθεί πειραματικά η αποτελεσματικότητά τους.

Ως προς τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας αξίζει να επισημανθεί η έλλειψη μελετών που διερευνούν την αποτίμηση διαφορετικών γλωσσοδιδακτικών προσεγγίσεων (Μοσχονάς 2006) και, επομένως, οι όποιες διδακτικές προτάσεις βασίζονται κυρίως σε εμπειρικές απόψεις και λιγότερο σε ερευνητικά δεδομένα. Στις ενότητες 2 και 3 θα παρουσιάσουμε τα δύο αυτά μοντέλα διδασκαλίας της γραμματικής σε μια δεύτερη γλώσσα, ενώ στην ενότητα 4 θα αναφέρουμε τις μελέτες που έχουν αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα αυτών των δύο προσεγγίσεων πειραματικά. Στην τελευταία ενότητα του άρθρου παρουσιάζουμε ενδεικτικές δραστηριότητες και τεχνικές στο πλαίσιο αυτών των δύο προσεγγίσεων για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας.