Υποστηρίζοντας την επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών: αρχές και πρακτικές της επιμόρφωσης

Εισαγωγή

Έχουν γραφεί πολλά για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στη χώρα μας, είτε σε κείμενα προβληματισμού είτε- λιγότερο- σε ερευνητικό επίπεδο. Στην πράξη, από την πρωτοποριακή για την εποχή της ίδρυση των περιφερειακών κέντρων επιμόρφωσης (ΠΕΚ), την πρώτη σοβαρή απόπειρα να αποκεντρωθεί και να μαζικοποιηθεί η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, μέχρι σήμερα, δεν μπορεί να θεωρηθεί βάσιμα ότι η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών υποστηρίζεται συστηματικά και σε διαρκή βάση από την ελληνική πολιτεία.

Είναι γεγονός ότι από το τέλος της δεκαετίας του 1990 οι εκπαιδευτικοί έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε ποικίλες επιμορφώσεις που οργανώνονται στο πλαίσιο προγραμμάτων του υπουργείου παιδείας, συγχρηματοδοτούμενων από την ευρωπαϊκή ένωση, οι οποίες, κατά περίπτωση, απηχούν τάσεις της σχετικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο ή/και στοχεύουν να υποστηρίξουν συγκεκριμένες καινοτομίες που εισάγονται στο εκπαιδευτικό μας σύστημα¹ . Παρά τις διαφορές που έχουν οι επιμορφώσεις που προσφέρονται, τόσο από πλευράς στόχευσης όσο και από πλευράς εμβέλειας, έχουν συμβάλει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο στη διαμόρφωση επιτυχών μορφών, μεθόδων και τεχνικών.

Το εγχειρίδιο αυτό παρουσιάζει συγκεκριμένες μορφές επιμόρφωσης, καθώς και παραδείγματα μεθόδων και τεχνικών που μπορούν να αξιοποιηθούν από όσους οργανώνουν επιμορφώσεις ή διδάσκουν σε εκπαιδευτικούς. Ο τίτλος του παραπέμπει στον μετασχηματιστικό ρόλο που καλείται να παίξει ο εκπαιδευτικός στο σύγχρονο εκπαιδευτικό περιβάλλον. Ο ρόλος αυτός πηγάζει από τους στόχους του σχολείου, που συναιρούνται στο αίτημα για υψηλής ποιότητας εκπαίδευση για όλους. Η διδασκαλία και η αγωγή των παιδιών και των εφήβων στο σχολείο, πέρα από το ατομικό όφελος κάθε μαθητή, αναμένεται να συμβάλλουν σε μια καλύτερη κοινωνία με όρους δικαιοσύνης και αριστείας. Με μια τέτοια προοπτική, ο εκπαιδευτικός είναι σε μια διαρκή διαδικασία αναζήτησης και μάθησης, κατά την οποία σταδιακά αποκτά όλο και περισσότερο αυτόνομο ρόλο. Έτσι, ο ρόλος εκείνων που αναλαμβάνουν, οργανώνουν και υλοποιούν επιμορφώσεις για τους εκπαιδευτικούς δεν μπορεί παρά να είναι υποστηρικτικός σε αυτή τη διαδικασία μάθησης. Η βασική αυτή παραδοχή διατρέχει όλα τα κείμενα του εγχειριδίου αυτού, είτε πρόκειται για μορφές που μπορεί να πάρει η υποστήριξη αυτή, είτε για μεθόδους και τεχνικές που προάγουν τους μαθησιακούς στόχους της επιμόρφωσης και συγχρόνως συμβάλλουν στην ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών στον ρόλο τους.