γ. Ποιες είναι οι συνέπειες του εκφοβισμού;

Από έρευνες που έχουν γίνει στη χώρα μας, γνωρίζουμε πως περίπου 1 στους 7 μαθητές είναι θύμα εκφοβισμού. Ο εκφοβισμός έχει σοβαρές συνέπειες για όλα τα παιδιά: για τα παιδιά-θύματα, για τα παιδιά-δράστες αλλά και για τα παιδιά-παρατηρητές που απλά βλέπουν τον εκφοβισμό να συμβαίνει γύρω τους.

Τα παιδιά που εκφοβίζονται:

έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν μια σειρά από προβλήματα που γίνονται πιο έντονα, όταν ο εκφοβισμός διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μπορεί να έχουν:

• συμπτώματα κατάθλιψης
• χαμηλή αυτοεκτίμηση
• μοναξιά
• αίσθηση πανικού
• διάσπαση προσοχής
• τάσεις αυτοκτονίας
• αδυναμία να ξεπεράσουν τον εκφοβισμό που έζησαν

Επίσης, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες:

• να παρουσιάσουν σωματικά προβλήματα (συχνούς πονοκεφάλους, πόνους στο στομάχι και δυσκολίες ύπνου)
• να νιώθουν αγωνία για τις κοινωνικές τους σχέσεις
• να έχουν λίγους φίλους
• να μη θέλουν να πάνε στο σχολείο ή να μην τα πηγαίνουν καλά στο σχολείο

Διάβασε τι είπαν κάποια παιδιά που έπεσαν θύματα εκφοβισμού εδώ:

«Όλα όσα είναι σημαντικά για μένα τα κρατώ μυστικά. Δεν μιλώ με κανέναν. Καμιά φορά έγραφα στο ημερολόγιο. Το προτιμώ απ’ το να μοιράζομαι τα προβλήματά μου με φίλους. Μπορεί να μη μου δώσουν σημασία ή να με εκμεταλλευτούν και να με προδώσουν.»

«Θυμάμαι όταν ήμουν μικρή, στο δημοτικό, ήμουν χοντρή. Οι άλλοι με κορόιδευαν και μερικές φορές τους έλεγα: «Μην το κάνετε αυτό», «Θα το πω στο δάσκαλο», «Σταματήστε!».

Άλλες φορές δεν αντιδρούσα. Έκλαιγα πολύ. Καμιά φορά το έλεγα σε φίλους μου, αλλά ούτε κι εκείνοι μπορούσαν να με βοηθήσουν…»

Τα παιδιά-δράστες:

φαίνεται πως έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν:

• σχολική αποτυχία
• διάσπαση προσοχής
• νευρικότητα και υπερκινητικότητα
• κατάθλιψη

Πολλά από τα παραπάνω προβλήματα πολλές φορές συνεχίζονται, για αυτό και, όταν τα παιδιά που εκφοβίζουν μεγαλώσουν, μπορεί έχουν περισσότερες πιθανότητες

• να είναι βίαιοι στην οικογένειά τους,
• να έχουν δυσκολίες στην επαγγελματική τους ζωή
• να έχουν επικίνδυνες συμπεριφορές (κάπνισμα, χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών, παράνομες πράξεις).

Διάβασε τι είπαν κάποια παιδιά - δράστες εδώ:

«Η κατάσταση στο γυμνάσιο είναι διαφορετική απ’ ό,τι στο δημοτικό. Εκεί ήμουν πρώτος μαθητής, αλλά, από τότε που ήρθα εδώ, δεν διαβάζω πολύ για να μη με λένε «φυτό». Προσπάθησα να αλλάξω χαρακτήρα, να γίνω μάγκας όπως οι άλλοι, το παραδέχομαι… Κορόιδευα ένα παιδί πέρυσι, ήταν ένα χρόνο μικρότερός μας. Μια μέρα εμφανίστηκε η μητέρα του κι από τότε σταμάτησα… Δεν ξέρω πώς άρχισε, δεν θυμάμαι, μάλλον έκανε κάτι που με ενόχλησε κι άρχισα να τον πειράζω. Κι εκείνος δεν αντιδρούσε, το κρατούσε μέσα του…»

«Α1: Είμαστε μια τσακαλοπαρέα. Ξέρω τον Α2 από το Δημοτικό. Τον χτυπούσαμε τότε.

Α2 : Πολλά παιδιά με χτυπούσαν τότε…

Α1 : Ήταν ήσυχος, κλαψιάρης, μικροκαμωμένος…

Α2: Ούτε κι εγώ ήμουν καλό παιδί. Όλο προβλήματα δημιουργούσα. Έπαιρνα τις τσάντες των συμμαθητών μου και τις έριχνα από τις σκάλες…

Α1: Ήταν καινούριος στο σχολείο.

Α2 Μερικά παιδιά το κάνουν αυτό, γιατί θέλουν να αποδείξουν πως είναι σπουδαία, δεν το εννοούν πραγματικά αυτό που κάνουν, θέλουν απλώς να ελέγχουν τους άλλους που είναι κατώτεροι. Κι από την άλλη, τα παιδιά που τα κοροϊδεύουν και τα χτυπούν πρέπει να μάθουν πως έτσι είναι ο κόσμος, πως πρέπει μόνοι τους να υπερασπίζουν τον εαυτό τους, πως πρέπει να είναι αυτά που θα εκφοβίζουν τους άλλους. Θυμάμαι κάποτε, ήμασταν με τα ποδήλατα και ήρθαν κάτι μεγαλύτερα παιδιά  κι άρχισαν να μας κλωτσάνε, χωρίς λόγο, έτσι, για πλάκα. Πήραν και το ποδήλατό μου και το κατέστρεψαν εντελώς.

Α1: Πολύ κακό αυτό που μας έκαναν. Ούτε να το θυμάμαι δεν θέλω. Ήταν πολλοί, εμείς δεν μπορούσαμε να αντιδράσουμε, δεν μπορούσαμε να προστατέψουμε τον εαυτό μας. Η μόνη λύση ήταν να κάνουμε μια συμμορία και να βάλουμε μέσα κι άλλους πιο μεγάλους από εμάς…»

Τα παιδιά-παρατηρητές:

Αρνητικές είναι οι συνέπειες και για όσα παιδιά βλέπουν τα περιστατικά εκφοβισμού να συμβαίνουν γύρω τους, χωρίς να μπορούν να κάνουν κάτι γι’ αυτό. Στην περίπτωση αυτή, τα παιδιά μπορεί να νιώθουν άγχος και ανασφάλεια νιώθουν θλίψη, αδυναμία και αποτυχία θεωρούν αρνητικό το κλίμα στο σχολείο να μην τα πηγαίνουν καλά στο σχολείο

Διάβασε πώς νιώθουν κάποια παιδιά - παρατηρητές εδώ:

«Δεν μου αρέσει πολύ στο σχολείο… Δεν είναι ότι ανησυχώ για τους βαθμούς ή τα μαθήματα. Μου αρέσει να διαβάζω. Είναι που κάποια παιδιά δεν συμπεριφέρονται καλά. Μαλώνουν με άλλα παιδιά, τα απειλούν, τα τρομάζουν. Θέλουν να φαίνονται ανώτεροι, πιο δυνατοί, να επιβάλλονται με τη βία. Εμείς, αν επέμβουμε, μπορεί να μπλέξουμε. Αν αυτό συμβεί στην τάξη μας μπορούμε να επέμβουμε, γιατί ξέρουμε καλά τους συμμαθητές  μας. Αν όμως είναι μεγαλύτεροι, τότε είναι δύσκολα τα πράγματα, φοβόμαστε…»

«- Στο σπίτι είναι καλύτερα. Νιώθω πιο άνετα, πιο ήρεμα. Στο σχολείο πρέπει να είμαι πολύ προσεχτική. Φοβάμαι ότι κάποιος θα πει ή θα κάνει κάτι που θα με προσβάλλει…       - Συμφωνώ κι εγώ. Στο σχολείο νιώθεις πιο ανήσυχος, έχεις πιο πολύ άγχος… Μια μέρα πέρυσι, ήμουν με ένα φίλο μου. Ήταν πολύ ήσυχος, ξέρεις, δεν μιλά πολύ και ήρθαν κάποιοι συμμαθητές μας κι άρχισαν να τον χτυπούν, έτσι, χωρίς λόγο. Ταράχτηκα πολύ, ήθελα να κλάψω και μετά προσπάθησα να τον βοηθήσω…»