Η εφαρμογή της μεθόδου project στο πλαίσιο της διαθεματικότητας σε πολυπολιτισμικά σχολεία: από τη θεωρία στη διδακτική πράξη

7. Συμπεράσματα από τις εργασίες των εκπαιδευτικών κατά την εφαρμογή του project στη σχολική τάξη

Όπως προκύπτει από την αναστοχαστική διαδικασία των εκπαιδευτικών, σχετικά με την εφαρμογή του σχεδίου εργασίας στη σχολική τάξη, το αποτέλεσμα της διαδικασίας ήταν πολύ θετικό. Οι μαθητές φάνηκαν εξαιρετικά συνεργάσιμοι και αποτελεσματικοί σε ό, τι ανέλαβαν, αν και ο χρόνος ήταν πολύ περιορισμένος. Ειδικότερα, τους ικανοποίησε η αναζήτηση θεμάτων μέσω του διαδικτύου, η ενεργός συμμετοχή τους, η εμπειρία της διαφορετικής διδακτικής μεθόδου, η χρήση του ερωτηματολογίου, αλλά και της συνέντευξης. Σε όλους τους μαθητές άρεσε η ομαδική εργασία, γιατί το μάθημα έγινε πιο ευχάριστο. Αν και πρώτη φορά συμμετείχαν σε τέτοια διαδικασία μάθησης, ενθουσιάστηκαν όλοι, ακόμη και οι πιο αδιάφοροι μαθητές πήραν ενεργό ρόλο στην ομάδα. Δόθηκε η δυνατότητα να έρθουν πιο κοντά με μαθητές από διαφορετικές χώρες, θρησκείες και συνήθειες. Έμαθαν να ακούνε και να ακούγονται μέσα στην ομάδα Μέσα από τα project, σύμφωνα με τους εκπαιδευτικούς, οι μαθητές μαθαίνουν να «εκτίθενται», να συνεργάζονται άριστα, όταν τους ανατίθενται συγκεκριμένες αρμοδιότητες μέσα στις δυνατότητές τους, όταν τα θέματα που προσεγγίζουν έχουν σχέση με τα ενδιαφέροντά τους και είναι οργανωμένα σε φύλλα εργασίας. Επίσης, μέσα από το κοινό θέμα εργασίας εμπλούτισαν τις γνώσεις τους, ξαναθυμήθηκαν, γέλασαν, σχολίασαν, πέρασαν ευχάριστα τις διδακτικές ώρες, ξεφεύγοντας δημιουργικά και διαφορετικά από τη ρουτίνα του καθημερινού μαθήματος. Δημιουργήθηκε φιλικό περιβάλλον, τόσο ανάμεσα σε μαθητές που δεν είχαν πολύ στενή επαφή μέχρι τότε και η ομαδική εργασία ήταν η αφορμή μιας στενότερης σχέσης, όσο και μεταξύ εκπαιδευτικού με τους μαθητές. Οι μαθητές ένιωσαν ελεύθεροι να εργαστούν με τους δικούς τους ρυθμούς. Πολλοί εκπαιδευτικοί υποστήριξαν ότι η αξιοποίηση της διαθεματικότητας εμπλουτίζει τη διδασκαλία και δημιουργεί κλίμα συνεργασίας, ενώ η διαδικασία του αναστοχασμού αποτελεί ευκαιρία για ανάδραση και αυτοαξιολόγηση της διδακτικής πρακτικής.

Οι εκπαιδευτικοί βίωσαν θετικές στιγμές και συναισθήματα κατά τη διαδικασία εφαρμογής του project στην τάξη. Γνώρισαν καλύτερα τους μαθητές, τα ενδιαφέροντά τους, τις κλίσεις και τις δεξιότητές τους, καθώς και τον τρόπο να μαθαίνουν καλύτερα. Βελτίωσαν τον σχεδιασμό του προγράμματός τους και έμαθαν ότι η αλληλοβοήθεια, η αλληλοσυνεργασία και αλληλοαποδοχή πρέπει να αποτελούν κατευθυντήριες γραμμές σε κάθε δράση τους. Ένιωσαν ηθική ικανοποίηση, γιατί επιτεύχτηκαν οι στόχοι που είχαν θέσει εξαρχής και υλοποίησαν ένα σχέδιο εργασίας, όπου η κατάκτηση της γνώσης δε γίνεται ως αγγαρεία από τους μαθητές, αλλά ως µια ανακαλυπτική δραστηριότητα που διερευνά απαντήσεις σε φυσικά ερωτήματα και απορίες, αξιοποιεί τις αισθήσεις, απελευθερώνει τα συναισθήματα. Η εφαρμογή του του σχεδίου εργασίας στην τάξη ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα και δημιουργική εμπειρία, γιατί ξέφυγαν από τα στενά όρια της διδασκαλίας και γεύτηκαν τη χαρά της έρευνας και της συνεργασίας με τους μαθητές τους. Ένιωσαν εσωτερική ικανοποίηση και παράλληλα πολύ κοντά στους μαθητές τους.

Ωστόσο, οι εκπαιδευτικοί αναφέρουν και ορισμένες δυσκολίες που παρουσιάστηκαν κατά τη διαδικασία εφαρμογής του project⁹, τις οποίες προσπάθησαν να διαχειριστούν οι ίδιοι αλλά και ορισμένα μέλη από την κάθε ομάδα των μαθητών. Συγκεκριμένα, οι εκπαιδευτικοί αναφέρουν ότι προβλήματα δημιουργούσε στην ολοκλήρωση του project η αδυναμία ορισμένων μαθητών να διαχειριστούν τον χρόνο και να τηρήσουν το χρονοδιάγραμμα που έθεταν ο εκπαιδευτικός και τα μέλη της ομάδας για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων. Δυσκολία αντιμετώπιζαν οι εκπαιδευτικοί στη συγκρότηση, λειτουργία και συνεργασία των μελών των ομάδων καθώς και στην αξιολόγησή τους. Επίσης, οι μαθητές της Β΄ λυκείου εφάρμοσαν για πρώτη τους φορά μια τέτοια προσέγγιση, άρα κάθε αρχή και δύσκολη, ο δε χρόνος που διέθεταν ήταν πολύ περιορισμένος. Πολλές φορές δεν είχαν πρόσβαση στα εργαστήρια και τα εποπτικά μέσα του σχολείου, με αποτέλεσμα να μην εφαρμόζουν στην πράξη αυτά τα οποία σχεδίαζαν, οι δε τοπικοί φορείς δεν ανταποκρίνονταν πάντα σε ορισμένες διαδικασίες εκτός σχολείου. Ενδεικτικά παραθέτουμε φύλλα εργασίας των εκπαιδευτικών:

Εικόνα 1.

Εικόνα 2.

Συνοψίζοντας, η μέθοδος project στην πολυπολιτισμική τάξη θεωρείται ότι βελτιώνει την ποιότητα της διδασκαλίας και συνιστά ένα μαθησιακό περιβάλλον ευέλικτο, πλούσιο σε ερεθίσματα και εμπειρίες, που δίνουν τη δυνατότητα στον αλλοδαπό μαθητή να αξιοποιήσει το υφιστάμενο δυναμικό του αλλά και τις εμπειρίες των άλλων. Προετοιμάζει με επιτυχία την κοινωνική ένταξη του μαθητή, ενώ παράλληλα αποδεσμεύει τον εκπαιδευτικό από το πλέγμα της αυστηρά ιεραρχικής οργάνωσης της εκπαίδευσης και συντελεί στην προώθηση της ιδέας ενός εκπαιδευτικού συστήματος ανοιχτού στην ευρύτερη κοινωνία.

Ως εκ τούτου, θεωρούμε αναγκαιότητα τη συνεχή ενημέρωση-επιμόρφωση του εκπαιδευτικού σε σύγχρονες διδακτικές και παιδαγωγικές προσεγγίσεις και την υιοθέτησή τους εναλλακτικά στη διδακτική πράξη, προκειμένου να ανταποκριθεί στους βασικούς στόχους του σχολείου.