Εκπαιδεύοντας τους εκπαιδευτικούς στην πρόληψη της βίας των παιδιών

Συζήτηση

Σκοπός του παρόντος άρθρου ήταν η παρουσίαση της εφαρμογής του προγράμματος «ACT/ ΜΜΜΕ-Βίας : Μικροί Μεγάλοι Μαζί Εναντίον της βίας», σε μια ομάδα έντεκα εκπαιδευτικών από το Ζάννειο Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας και Αγωγής Εκάλης. Το πρόγραμμα αυτό είναι από τα λίγα προγράμματα πρόληψης της βίας των παιδιών που απευθύνονται σε γονείς και ειδικούς που ασχολούνται με παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας (Rigby 2003). Η εφαρμογή του προγράμματος αξιοποίησε τη συστημική προσέγγιση και πιο συγκεκριμένα, εστίασε στην αλλαγή των στάσεων και των συμπεριφορών των ενηλίκων, προκειμένου να επιτευχθεί αλλαγή στη συμπεριφορά των παιδιών (Γιώτσα 2008). Επίσης, το πρόγραμμα λαμβάνει υπόψη την παρέμβαση στα μικροσυστήματα που περιβάλλουν το άτομο (το παιδί/μαθητή) (Epstein 1992, Γεωργίου 2011).

Μέσα από την αξιολόγηση του προγράμματος, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 95% των συμμετεχόντων ανέφεραν ότι κατέκτησαν δεξιότητες διαχείρισης θυμού, τεχνικών πειθαρχίας και ήρεμης επικοινωνίας με τα παιδιά, ευρήματα που επιβεβαιώνουν αποτελέσματα άλλων ερευνών (Guttman et al. 2006, Porter & Howe 2008, Weymouth & Howe 2011).

Το εύρημα ότι δεν παρουσιάστηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές ως προς τις πεποιθήσεις των εκπαιδευτικών σχετικά με τα θέματα πειθαρχίας των παιδιών/μαθητών (Knox et al. 2010), πιθανόν να έχει σχέση με την ευαισθητοποίηση των συμμετεχόντων εκπαιδευτικών. Η εθελοντική συμμετοχή σε τέτοιου είδους προγράμματα συχνά ενδιαφέρει άτομα που είναι ήδη κινητοποιημένα και έχουν λάβει μέρος σε ποικίλες εκπαιδεύσεις. Ενδιαφέρον αποτελεί το εύρημα ότι το 77% των εκπαιδευτικών αναφέρθηκαν στη διαδικασία αυτογνωσίας και βελτίωσης του εαυτού, εύρημα που δεν αναφέρεται σε άλλες αντίστοιχες έρευνες αξιολόγησης του προγράμματος ACT/MMME-Βίας διεθνώς. Η εστίαση, επίσης, στη σύνδεση των μελών της ομάδας, δείχνει την ανάγκη που έχουν οι εκπαιδευτικοί για συνολικές, ομαδικές διεργασίες, που λαμβάνουν υπόψη την καλλιέργεια θετικού κλίματος ταυτόχρονα με τη συμμετοχή σε μια ομάδα που παράγει κάποιο έργο (Γεώργας 1995).

Η παρούσα εργασία έχει κάποιους περιορισμούς: ο μικρός αριθμός του δείγματος των εκπαιδευτικών δε μας επιτρέπει να προβούμε σε ευρύτερα αποτελέσματα για την ομάδα των εκπαιδευτικών, ούτε για άλλες περιοχές της Ελλάδας. Επίσης, το πρόγραμμα έχει ήδη εφαρμοσθεί σε ομάδες γονέων και τα αποτελέσματα της εφαρμογής του παρουσιάζονται σε άλλη έρευνα (Γιώτσα & Πρώιος 2013).

Συνοψίζοντας, είναι αναγκαία η επέκταση του προγράμματος σε μεγαλύτερο δείγμα εκπαιδευτικών και μάλιστα με τη δυνατότητα συμμετοχής ομάδας ελέγχου. Ο Σύλλογος Ελλήνων Ψυχολόγων έχει ήδη έρθει σε επαφή με συλλόγους γονέων και κηδεμόνων για την υλοποίηση του προγράμματος σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας και συνεργάζεται με Δήμους για τη δυνατότητα μελλοντικής εφαρμογής του προγράμματος σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Τέλος, άξια ενδιαφέροντος θα ήταν η μελλοντική εφαρμογή του προγράμματος ACT/MMME-Βίας σε διαπολιτισμικά σχολεία, στα οποία μαθητές με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο καλούνται να συνδυάσουν στοιχεία της χώρας υποδοχής και της χώρας προέλευσης, προκειμένου να προσαρμοστούν καλύτερα στο νέο σχολικό περιβάλλον (Παπαστυλιανού κ.ά. 2005, Γεώργας κ.ά. 2007).