Επικοινωνία και αλληλεπίδραση στην πολυπολιτισμική τάξη. Ανιχνεύοντας τα στερεότυπα και τον ρόλο τους στην εκπαιδευτική διαδικασία
Βιβλιογραφία
Αζίζι-Καλατζή, Α., Ζώνιου-Σιδέρη, Α. & Βλάχου, Α. (1996). Προκαταλήψεις και στερεότυπα: δηµιουργία και αντιµετώπιση, Αθήνα: Γενική Γραµµατεία Λαϊκής Επιµόρφωσης.
Allport, G.W. (1966). The nature of prejudice. Mass: Addison-Wesley Publishing.
Andersen, P. A., Hecht, M. L., Hoobler, G. D., & Smallwood, M. (2002). Nonverbal communication across cultures. In W. B. Gundykunst & B. Moody (Eds.), Handbook of International and Intercultural Communication (pp. 89-106). Thousand Oaks, CA: Sage.
Brewer, M.B. & Miller, N. (1984). Beyond the contact hypothesis. Theoretical perspectives on desegregation. In N. Miller and M.B. Brewer (Eds.), Groups in contact: the psychology of desegregation (pp. 281-302). Orlando, FL: Academic Press.
Brown, R. (1995). Prejudice: ιt's social psychology. Oxford: Blackwell.
Campbell, D.T., (1965), Ethnocentric and other altruistic motives. In D. Levine (Eds.), Nebraska Symposium of Motivation, (pp. 283-311). Lincoln: University of Nebraska Press.
Γεωργίου, Ν. & Τούρβα, Α. (2006). Στερεότυπα στην τάξη. Στο Ε. Φτιάκα , Α. Γαγάτσης, Ι. Ηλία, & Μ. Μοδέστου, (Eπιμ.) Η Σύγχρονη Εκπαιδευτική Έρευνα στην Κύπρο. Πρακτικά 9ου Συνεδρίου Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου (σσ. 921-934), 2-3 Ιουνίου 2006, Λευκωσία: Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Γκόβαρης, Χ., Νιώτη, Ν., Σταμάτης, Π. (2003). Προκαταλήψεις στο Νηπιαγωγείο – προτάσεις για την αποδυνάμωσή τους από της σκοπιά της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης. Παιδαγωγικός Λόγος, 1, 7-20.
Γκότοβος, Α. (1996). Ρατσισμός. Κοινωνικές, Ψυχολογικές και παιδαγωγικές όψεις μιας ιδεολογίας και μιας πρακτικής. Αθήνα: Υ.Π.Ε.Π.Θ./ Γενική Γραμματεία Λαϊκής Επιμόρφωσης.
Γκότοβος, Α. (2002). Παιδαγωγική αλληλεπίδραση. Επικοινωνία και κοινωνική μάθηση στο σχολείο, Αθήνα: Gutenberg.
Coplan, A. & Goldie P. (Εds.) ( 2011). Empathy. Philosophical and psychological perspectives. New York: Oxford University Press.
Cummins, J. (1999). Ταυτότητες υπό διαπραγμάτευση. Εκπαίδευση με σκοπό την ενδυνάμωση σε μια κοινωνία της ετερότητας, Επιμέλεια Ελένη Σκούρτου, Αθήνα: Gutenberg.
Derman Sparks, L. (2005). Καταπολεμώντας τις προκαταλήψεις. Παιδαγωγικά Εργαλεία, Αθήνα: Σχεδία.
Derman-Sparks, L. & Ramsey, P. (2006). Πλαίσιο εργασίας για εκπαίδευση πολιτισμικά σχετική, πολυπολιτισμική και ενάντια στις προκαταλήψεις. Στο J. Roopnarine & J. Johnson (Eπιμ.), Ποιοτικά Προγράμματα Προσχολικής Εκπαίδευσης. Παραδείγματα από τη Διεθνή Πρακτική (σσ. 717-764). Αθήνα: Παπαζήσης.
Deschamps, J. C, & Doise, W. (1978). Crossed category memberships in intergroup relations. In H. Tajfel (Eds.), Differentiation between social groups (pp. 141-158). Cambridge, England: Cambridge University Press.
Δραγώνα, Θ. (2004). Προκαταλήψεις και Στερεότυπα. Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων, ΥΠΕΠΘ Πανεπιστήμιο Αθηνών, ΕΠΕΑΕΚ 2002-2004. Διαθέσιμο: www.kleidiakaiantikleidia.gr
Dweck, C.S., Chiu, C. & Hong, Y. (1995). Implicit theories and their role in judgments and reactions: a world from two perspectives, Psychological Inquiry, 6 (4), 267-285.
Ensari, N., & Miller, N. (2005). Prejudice and intergroup attributions: the role of personalization and performance feedback. Group Processes & Intergroup Relations, 8, 391–410.
Goffman, E. (1996). Συναντήσεις. Δύο μελέτες στην κοινωνιολογία της αλληλεπίδρασης. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Goffman, E. (1972). Interaction ritual. Essays on face-to-face behavior. London: Penguin Books.
Goffman, E. (2001). Στίγμα. Σημειώσεις για τη διαχείριση της φθαρμένης ταυτότητας, μτφρ. Δ. Μακρυνιώτη. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Goldstein, S. B. (1997). The power of stereotypes: a labeling exercise. Teaching of Psychology, 24, 256-258.
Gudykunst, W., Ting-Toomey, S. & Nishida, T. (1996). Communication in personal relationships across cultures. Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage.
Ηamilton, D. L., & Gifford, R. K. (1976). Illusory correlation in interpersonal perception: a cognitive basis of stereotypic judgments. Journal oj Experimental Social Psychology, 12, 392-407.
Hofstede, G. (2001). Culture's consequences: Comparing values, behaviors, institutions, and organizations across nations. Second Edition, Thousand Oaks CA: Sage.
Husu, F. L. K. (1985). The self in cross-cultural perspective. In A. J. Marsella, G. DeVos, & F. L. K. Hsu (Eds.), Culture and self: Asian and Western perspectives (pp. 24-55). New York, NY: Tavistock.
Inzlicht, M., & Ben-Zeev, T. (2000). A threatening intellectual environment: why females are susceptible to experiencing problem-solving deficits in the presence of males. Psychological Science, 11, 365-371.
Johnston L. (1992) Cognitive models of stereotype change 3. Subtyping and the perceived typicality of disconfirming group members. Journal of Experimental Social Psychology 28, 360-386.
Κανατσούλη, Μ. (2000). Ιδεολογικές διαστάσεις της παιδικής λογοτεχνίας. Αθήνα: Τυπωθήτω – Γιώργος Δαρδανός.
Κοκκινάκη Φ. (2005). Κοινωνική Ψυχολογία: εισαγωγή στη μελέτη της κοινωνικής συμπεριφοράς. Αθήνα: Τυπωθήτω.
Kolb, D. A. (1984). Experiential learning. Englewood Cliffs, NJ.: Prentice Hall.
Maisonneuve, J. (2001). Eισαγωγή στην ψυχοκοινωνιολογία. Αθήνα: Τυπωθήτω.
Maniatis P. (2010) Intercultural approach of Children's Literature. Presumptions after implementation of a program in Greek Elementary Schools. The International Journal of Learning, 17 (5), 295-309.
Martin, J. & Nakayama, T. (2007). Intercultural communication in contexts. McGraw-Hill.
Ματσαγγούρας, Η. (2003). Η σχολική τάξη. Χώρος, οµάδα, πειθαρχία, μέθοδος. Αθήνα: Γρηγόρης.
McGarty C., Yzerbyt, V. and Spears, R. (2002). Social, cultural and cognitive factors in stereotype formation. In C. McGarty, V. Y. Yzerbyt & R. Spears (Eds.), Stereotypes as Explanations. The Formation of Meaningful Beliefs about Social Groups (pp. 1-15). Cambridge University Press.
McKernan, J. (1991). Curriculum action research. London: Kogan Page.
Mead, G. H. (1934). Mind, self and society. Chicago, I ll.: University of Chicago Press.
Moreno, J. (1953). Who shall survive? New York: Beacon House.
Μπαμπάλης, Θ. & Μανιάτης, Π. (2013). Ενδυναμώνοντας τις ταυτότητες στην πολυπολιτισμική σχολική τάξη. Επικοινωνία, κοινωνική αλληλεπίδραση και διαπολιτισμική εκπαίδευση. Στο Π. Αγγελίδης & X. Xατζησωτηρίου (Eπιμ.) Διαπολιτισμικός διάλογος στην εκπαίδευση: θεωρητικές προσεγγίσεις, πολιτικές πεποιθήσεις και παιδαγωγικές πρακτικές (σσ. 63-103). Αθήνα: Διάδραση.
Μπάρος, Β. & Μιχαλέλη, Α. (2009). Διαπολιτισμική ετοιμότητα στην εκπαιδευτική πράξη. Έρευνα δράσης ως εμπειρικό εργαλείο και μέθοδος αυτοπαρατήρησης και αυτοαξιολόγησης του εκπαιδευτικού. Στο Π. Γεωργογιάννης (Eπιμ.) Διαπολιτισμικότητα και Εκπαιδευτική πράξη: Βηματισμοί για μια αλλαγή στην εκπαίδευση. Τόμος 8 ος (σσ. 330-344). Πάτρα: Αυτοέκδοση.
Μπακιρτζής, Κ. (2002). Επικοινωνία και Αγωγή. Αθήνα: Gutenberg.
Μπίκος, Κ. (2004). Αλληλεπίδραση και κοινωνικές σχέσεις στη σχολική τάξη, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Οικονομίδου, Σ., (2000). Χίλιες και μία ανατροπές. Η νεοτερικότητα στη λογοτεχνία για μικρές ηλικίες, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Παπαδόπουλος, Σ. (2007). Παιδαγωγική του Θεάτρου, Αθήνα.
Reyna, C. (2000). Lazy, dumb or industrious: when stereotypes convey attribution information in the classroom. Educational Psychology Review, 12 (1), 86–110.
Rosenthal R. & Jacobson L. (1968). Pygmalion in the classroom: teacher expectation and pupils' intellectual development, Holt: New York.
Rothbart, M. (1981). Memory processes and social beliefs. In D. L. Hamilton (Eds.), Cognitive processes in stereotyping and intergroup behaviour (pp. 145-181). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Roux, J., (2002). Effective educators are culturally competent communicators. Intercultural Education, 13 (1), 37-48.
Schon, D. (1983). The Reflective Practitioner: how professionals think in Action. New York: Basic Books.
Sherif, M. (1966). In Common predicament: social psychology of intergroup conflict and cooperation. Boston: Houghton Mifflin Company.
Sherif, M. (1988), The Robbers cave experiment. Intergroup conflict and cooperation, Middletown, Connecticut: Westleyan University Press
Slavin, R. E., (1995). Cooperative learning theory, research and practice. (2nd ed.) Boston: Allyn & Bacon.
Smith, S. C., & Hung, L. (2008). Stereotype threat: effects on education. Social Psychology of Education, 11(3), 243-257.
Sparrow, L. M. (2000). Beyond multicultural man: complexities of identity. International Journal of Intercultural Relations, 24, 173-201.
Staub, E., (1981). Promoting positive behavior in schools, in other educational settings and in the home. In J. P. Rushton & R. M. Sorrentino (Eds.), Altruism and helping behavior: social, personality, and developmental perspectives (pp. 109-133). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Steele, C. M., & Aronson, J. (1995). Stereotype threat and the intellectual test performance of African Americans. Journal of Personality and Social Psychology, 69 (5), 797–811.
Stonehouse, A. (1991). Opening the doors. Child care in a multicultural society, Watson: Australian Early Childhood Association.
Tajfel, H. (1981). Human groups and social categories: studies in social psychology. Cambridge: Cambridge University Press.
Tajfel, H. and Turner, J. (1979). An integrative theory of intergroup conflict. In W. G. Austin and S. Worchel (Eds.), The Social Psychology of Intergroup Relations (pp. 33-47). Monterey, CA: Brooks/Cole.
Τριλίβα, Σ. & Αναγνωστοπούλου, Τ. (2008). Βιωματική Μάθηση. Ένας πρακτικός οδηγός για εκπαιδευτικούς και ψυχολόγους. Αθήνα: Τόπος.
Τριλίβα, Σ., Αναγνωστοπούλου, Τ. & Χατζηνικολάου, Σ. (2008). Ούτε καλύτερος, ούτε χειρότερος... απλά διαφορετικός. Ασκήσεις ευαισθητοποίησης στη διαφορετικότητα για παιδιά Δημοτικού και Γυμνασίου. Αθήνα: Gutenberg.
Τσιπλητάρης, Α. (2004). Ψυχοκοινωνιολογία της σχολικής τάξης. Αθήνα: Ατραπός.
Turner, J.H. (1988). A Theory of Social Interaction. Stanford, Cal: Polity Press.
Χαντζή, Α. (2006). Κοινωνικά στερεότυπα και διομαδικές σχέσεις. Στο Σ. Παπαστάμου, Εισαγωγή στην Κοινωνική Ψυχολογία: η παράδοση. τ. Β΄ (σσ. 228-246). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Χαντζή, Α., & Hewstone, M. (1999). Γνωστικά μοντέλα αλλαγής στερεοτύπων: ο ρόλος της τυπικότητας των υποδειγμάτων. Ψυχολογία, 6 (2), 213-220.
Χρυσοχόου, Ξ. (2010). Πολυπολιτισμική Πραγματικότητα. Οι κοινωνιοψυχολογικοί προσδιορισμοί της πολιτισμικής πολλαπλότητας. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Ηλεκτρονικές Πηγές
Ευρωπαϊκό πρόγραμμα για τη διαπολιτισμική μάθηση στη βασική εκπαίδευση και την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών (EMIL) (2006). Η διαπολιτισμική δεξιότητα για τους εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ασκήσεις. Σόφια. Διαθέσιμο: http://www.emil.ikk.lmu.de/greece/Brochure-exercises-GR.pdf. Ανασύρθηκε: 13/5/2013.
Anti-Racism Toolkit Activity Set. Educational Activities for Use in Workshops and Classrooms. Available: http://www.fnesc.ca/Attachments/Anti-Racism/PDF's/ARToolkitActivitySet.pdf. Retrieved: 17/6/2013.
Equality Authority and professional Development Service for Teachers (2011). Spotlight on stereotyping. A Resource for Teachers of Civic, Social, and Political Education. Available: www.equality.ie. Retrieved: 5/7/2013.
Life Planning Education: A Youth Development Program. Available: http://www.advocatesforyouth.org/publications/555?task=view. Retrieved: 5/7/2013.
Unicef, Learning about child rights and responsibilities. Rights Activities for the classroom. Available: http://www.unicef.org.nz/store/doc/1_RightsActivities.pdf. Retrieved: 7/7/2013.