Προαγωγή της διαπολιτισμικότητας σε πολυπολιτισμικές τάξεις: η διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας

4. Επίλογος

Ολοκληρώνοντας, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι, αν και η πολυεθνική σύνθεση των κοινωνιών αποτελεί φαινόμενο που παρατηρείται διαχρονικά στην Ιστορία, η σύγχρονη πραγματικότητα επιβάλλει τον επαναπροσδιορισμό της έννοιας της πολυπολιτισμικότητας και των συλλογικών και ατομικών ταυτοτήτων. Η πολιτισμική ανωτερότητα, ο διαχωρισμός των άλλων σε σχέση με εμάς και η σαρωτική αφομοιωτική πολιτική έναντι του διαφορετικού πυροδοτούνταν για αιώνες μέσα από την εκπαίδευση. Το μάθημα της Ιστορίας, στη βάση εθνοκεντρικών προτύπων, αποτέλεσε το κατεξοχήν μάθημα για τη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης των πολιτών και της αποσόβησης οποιασδήποτε διαφορετικής φωνής. Το ίδιο μάθημα καλείται σήμερα να συμβάλει στη διαμόρφωση της προσωπικότητας υπεύθυνων κριτικά σκεπτόμενων παγκόσμιων πολιτών, που διαθέτουν αυτοεκτίμηση και μπορούν να αναδειχθούν σε φορείς της ιστορικής αλλαγής. Μολονότι οι βελτιώσεις που έχουν μέχρι στιγμής πραγματοποιηθεί σε επίπεδο αναλυτικών προγραμμάτων, σχολικών βιβλίων και μεθοδολογικών προσεγγίσεων είναι σημαντικές, χρειάζεται να ενταθούν οι προσπάθειες.

Εκτός όμως από τον ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η επίσημη πολιτική εξουσία, στο παρόν κείμενο διαπιστώθηκε η βαρύτητα του ρόλου του δασκάλου της Ιστορίας κατά τον 21ο αι., ο οποίος μέσω διαρκούς επιμόρφωσης, αναστοχασμού και αυτοβελτίωσης, αξιοποιεί σε επίπεδο καθημερινής πρακτικής όλο το υλικό που έχει στη διάθεσή του, όχι αποκλειστικά από τα βιβλία του Υπουργείου αλλά και από πλήθος άλλων πηγών, προκειμένου όλοι οι μαθητές – γηγενείς, παλιννοστούντες και αλλοδαποί – να αναπτύξουν ενσυναίσθηση, να σέβονται την ετερότητα και να είναι απαλλαγμένοι από εθνοκεντρικά στερεότυπα, ώστε να διαμορφώσουν συλλογική συνείδηση ως πολίτες πολυπολιτισμικών κοινωνιών. Όπως σε μια μουσική παράσταση ο ενορχηστρωτής δημιουργεί μέσα από την πολυφωνία των οργάνων ένα αρμονικό σύνολο, με τον ίδιο τρόπο ο εκπαιδευτικός των μικτών τάξεων καλείται να συμβάλει στην οικοδόμηση γεφυρών ανάμεσα στους μαθητές τους και την ανάδειξη των καλύτερων στοιχείων καθενός από αυτούς.