Η σχολική μονάδα ως εστία επαγγελματικής μάθησης των εκπαιδευτικών

Γενικές διαπιστώσεις

Μια πρώτη διαπίστωση είναι ότι η επιμόρφωση υλοποιήθηκε με εξαιρετικά αποτελέσματα σε σχολεία των οποίων οι διευθυντές ήταν θετικά διακείμενοι απέναντι στην ενδοσχολική επιμόρφωση και είχε την αποδοχή του συλλόγου διδασκόντων. Επίσης, υπήρξαν περιπτώσεις σχολείων που ο σύλλογος διδασκόντων δεν επιθυμούσε αρχικά τη συμμετοχή στην επιμόρφωση και ο διευθυντής είτε τους έπεισε είτε ακόμη και τους «πίεσε» για συμμετοχή. Ακόμη και στις περιπτώσεις αυτές οι συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί εκφράζονται πολύ θετικά για την εμπειρία τους. Αντίθετα σε περιπτώσεις σχολείων στα οποία το ενδιαφέρον για την ενδοσχολική επιμόρφωση ξεκίνησε από μία μικρή ομάδα εκπαιδευτικών, χωρίς την υποστήριξη του διευθυντή, δεν κατέστη δυνατή η υλοποίησή της.

Σε όλα τα σεμινάρια εκφράστηκε εξαιρετικά μεγάλη ικανοποίηση των συμμετεχόντων για το κλίμα που επικράτησε, γεγονός που αποτελεί μια ένδειξη για τη δυνατότητα της ενδοσχολικής επιμόρφωσης να συμβάλλει στη βελτίωση των σχέσεων και του κλίματος σε επίπεδο σχολικής μονάδας. Εξάλλου και ρητά αναφέρεται από κάποιους εκπαιδευτικούς ότι το σεμινάριο τους έδωσε τη δυνατότητα να ανταλλάξουν απόψεις, να εκφράσουν κοινούς προβληματισμούς και να συζητήσουν για θέματα για τα οποία δεν τους δίνεται η ευκαιρία σε άλλη περίπτωση, παρά το γεγονός ότι εργάζονται κάθε μέρα στον ίδιο χώρο.

Μεταξύ των θετικών επιδράσεων των ενδοσχολικών σεμιναρίων, αξίζει να επισημανθεί η πολύ ουσιαστική συμβολή τους στην κουλτούρα του σχολείου, στην καλλιέργεια κλίματος συνεργασίας μεταξύ των μελών του συλλόγου διδασκόντων και στη συνειδητοποίηση από τους συμμετέχοντες ότι τα προβλήματα σε επίπεδο σχολικής μονάδας αντιμετωπίζονται πιο αποτελεσματικά όταν υπάρχει κοινή αντίληψη και συνεργασία του συλλόγου διδασκόντων («Κατανόησα ότι η συνεργασία στο πλαίσιο του συλλόγου είναι πολύ αποδοτική», «Η σημαντικότερη ιδέα που αποκόμισα είναι ότι πρέπει να ανοίξει μια συνεχής και πολύπλευρη συζήτηση μεταξύ των διδασκόντων στο σχολείο μας για τα προβλήματα που προκύπτουν για να ανταλλάσουμε εμπειρίες και ιδέες σ΄ ένα κλίμα ελευθερίας, ανθρωπιάς, εμπιστοσύνης, καλής προαίρεσης και ειλικρίνειας»).

Ο ρόλος του επιμορφωτή αποδεικνύεται καθοριστικός για την επιτυχία των σεμιναρίων. Επιμορφωτές που υιοθετούν συγκεκριμένες πρακτικές/ τεχνικές (π.χ. αφήγηση προσωπικών ιστοριών, χρήση παραδειγμάτων, βιωματική προσέγγιση, μελέτη περιπτώσεων, αξιοποίηση των ατομικών εμπειριών των εκπαιδευτικών, απάντηση σε ατομικές απορίες μέσα από την αξιοποίηση της θεωρίας) φαίνεται να κερδίζουν το ενδιαφέρον των επιμορφούμενων και να μπορούν να επιδράσουν πιο αποτελεσματικά.

Σε αρκετές περιπτώσεις τα σχολεία είχαν την ετοιμότητα να αξιοποιήσουν την επιμόρφωση ως μέσο βελτίωσης του έργου του σχολείου. Σε κάποιες περιπτώσεις η ενδοσχολική επιμόρφωση αποτέλεσε την αφορμή για την κινητοποίηση της ευρύτερης εκπαιδευτικής και όχι μόνο κοινότητας. Για παράδειγμα σε σχολεία στη Στερεά Ελλάδα, στην επιμόρφωση παραβρέθηκαν στελέχη εκπαίδευσης και η επιμόρφωση δημοσιοποιήθηκε σε τοπικά μέσα ενημέρωσης. Στη Θεσσαλία κινητοποιήθηκαν σχολεία και εκδήλωσαν ενδιαφέρον για συμμετοχή στην Πράξη μετά από παρακολούθηση σεμιναρίου ενδοσχολικής επιμόρφωσης. Σε αρκετές περιπτώσεις ενδοσχολικών σεμιναρίων διατέθηκε περιορισμένος αριθμός θέσεων σε εκπαιδευτικούς γειτονικών σχολείων. Σε πολλές από αυτές τις περιπτώσεις οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν εκδήλωσαν ενδιαφέρον για την οργάνωση ενδοσχολικής επιμόρφωσης στο δικό τους σχολείο την επόμενη σχολική χρονιά.